काठमाडौं: नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले प्रसारण तथा वितरण प्रणालीमार्फत हुने विद्युत् चुहावटलाई निरन्तर घटाउँदै आएको छ। आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा २५.७८ प्रतिशत रहेको चुहावट, आर्थिक वर्ष २०८०/८१ सम्ममा १२.७३ प्रतिशतमा झरेको प्राधिकरणको तथ्याङ्कले देखाएको छ।

वर्तमान समयमा, प्रसारण लाइनतर्फ ३.३३ प्रतिशत र वितरणतर्फ ९.४० प्रतिशत चुहावट रहेको छ। आठ वर्षअघि चुहावटको कुल अनुपात २५.७८ प्रतिशतमध्ये १९.८० प्रतिशत वितरण र बाँकी प्रसारणतर्फ रहेको थियो।

विद्युत् चुहावटलाई कम गर्नका लागि प्राधिकरणले विभिन्न कदमहरू चाल्दै आएको छ। यो क्रममा, २०७३/७४ मा चुहावटलाई २२.९० प्रतिशतमा, २०७४/७५ मा २०.४५ प्रतिशतमा, २०७५/७६ मा १५.३२ प्रतिशतमा र २०७६/७७ मा १५.२७ प्रतिशतमा झारिएको थियो। यद्यपि, २०७७/७८ मा चुहावट १७.१८ प्रतिशतमा पुग्न पुगेको थियो, तर त्यसपछि पुनः सुधार हुँदै २०७९/८० मा १३.४६ प्रतिशतमा झारिएको छ।

प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङका अनुसार, चुहावट नियन्त्रणका लागि चालिएका प्रभावकारी कदमहरूले प्राधिकरणलाई ठूलो सफलता दिलाएको छ। लोडसेडिङ अन्त्य भएपछि, नियमित रूपमा विद्युत् आपूर्ति र चुहावट नियन्त्रणका लागि सञ्चालन गरिएका अभियानहरूले वितरणतर्फको चुहावट घटाउन मद्दत पुर्याएको छ। यसले प्राधिकरणलाई प्रतिवर्ष करिब १२ अर्ब रुपैयाँको अतिरिक्त आम्दानी भएको घिसिङले बताए।

घिसिङका अनुसार, प्राधिकरणले चुहावट नियन्त्रणबाट नाफा बढाउँदै आएको छ। २०७२/७३ मा ८.८९ अर्ब रुपैयाँको नोक्सानमा रहेको प्राधिकरण, २०७३/७४ मा १.५० अर्ब रुपैयाँ नाफामा पुगेको थियो। हाल प्राधिकरणको नाफा गत आर्थिक वर्षमा १३.३१ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ, जबकि आठ वर्षअघि ३४.६१ अर्ब रुपैयाँ सञ्चित घाटामा रहेको प्राधिकरण, अहिले ४७.४१ अर्ब रुपैयाँ सञ्चित नाफामा पुगेको छ।

प्राधिकरणले ठूला क्षमताका प्रसारण लाइन तथा सबस्टेसन सञ्चालन, कन्डक्टर थप्ने, ओभरलोड ट्रान्सफर्मर फेर्ने, थ्री फेज तथा स्मार्ट मिटरको प्रयोगलाई प्रोत्साहन गर्ने जस्ता कदमहरू मार्फत प्राविधिक चुहावट नियन्त्रण गर्न सफल भएको छ। साथै, गैरप्राविधिक चुहावट नियन्त्रणका लागि चोरी नियन्त्रण, महसुल बक्यौता असुलीमा कडाइ, मिटर बाइपास तथा हुकिङ नियन्त्रण जस्ता गतिविधि सञ्चालन गर्दै आएको छ।

प्राधिकरणले आफ्नो प्रत्येक वितरण केन्द्रलाई प्रत्येक वर्ष चुहावट नियन्त्रणको लक्ष्य प्रदान गर्दै कार्यान्वयन गरिरहेको छ।