काठमाडौँ — पछिल्लो एक वर्षको अवधिमा मार्जिन प्रकृतिका ठूला रकमको कर्जा उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार १ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको सेयर कर्जा ४७.५२ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाले १ करोडभन्दा माथिका सेयर धितो कर्जामा ठूलो लगानी गरेका छन्। गत वर्ष कात्तिकमा ४८ अर्ब ५० करोड रहेको यस्तो कर्जा यो वर्ष ७१ अर्ब ३ करोड पुगेको छ। एक वर्षमा २२ अर्ब ८७ करोडले थप भएको यो वृद्धिमा मुख्यतः संस्थागत लगानीकर्ताको योगदान देखिन्छ।

राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार चालु आर्थिक वर्षको कात्तिक मसान्तसम्म बैंक तथा वित्तीय संस्थाले १ खर्ब ७ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ बराबरको सेयर धितो कर्जा प्रवाह गरेका छन्।

गत वर्षको तुलनामा सेयर धितो कर्जाको ब्याजदर पनि घटिरहेको छ। कात्तिकसम्म यस कर्जाको औसत ब्याजदर ९.१३ प्रतिशतमा झरेको छ, जुन गत वर्षको सोही अवधिमा १२.९२ प्रतिशत थियो।

ब्याजदर घट्नु र लगानी योग्य रकम प्रशस्त हुनुका कारण लगानीकर्ताहरू सेयर बजारप्रति उत्साहित भएका छन्। यसले गर्दा मार्जिन प्रकृतिका कर्जाको आकार थप बढ्दै गएको छ।

२५ लाख रुपैयाँभन्दा कमको सेयर कर्जा लिनेको संख्या सामान्य बढेपनि ठूला कर्जा लिने लगानीकर्ताको हिस्सा उल्लेखनीय रूपमा वृद्धि भएको छ।

५० लाखदेखि १ करोडसम्मको कर्जा १६.४६ प्रतिशतले बढेको छ।
२५ लाखदेखि ५० लाखसम्मको कर्जा ११.७४ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।

राष्ट्र बैंकले संस्थागत लगानीकर्ताका लागि मार्जिन कर्जाको सीमा खारेज गरेपछि यस्तो कर्जा लिने प्रवृत्ति अझै बढेको छ। संस्थागत लगानीकर्ताले बढी मात्रामा कर्जा लिएर सेयर बजारमा लगानी गरिरहेका छन्।

कात्तिक मसान्तसम्म १ खर्ब ७ अर्ब ७६ करोडको कुल कर्जा वितरणमा वाणिज्य बैंकले ८५ अर्ब ९१ करोड, विकास बैंकले १७ अर्ब ६२ करोड, र फाइनान्स कम्पनीहरूले ४ अर्ब २३ करोड कर्जा प्रवाह गरेका छन्।

मार्जिन प्रकृतिको कर्जामा भएको उल्लेखनीय वृद्धिले सेयर बजारमा संस्थागत लगानीकर्ताको प्रभाव बढेको देखिन्छ। ब्याजदर घट्नु र बैंकहरूबाट लगानी योग्य रकम सहज रूपमा उपलब्ध हुनुले कर्जाको आकारलाई थप विस्तार गरेको छ।