काठमाडौं – भाद्र शुक्ल तृतीयाका दिनमा मनाइने हरितालिका (तीज) पर्व आज भगवान महादेवको पूजा र व्रत गरेर मनाइँदैछ।
धार्मिक विश्वास अनुसार, भाद्र शुक्ल तृतीयामा व्रत बस्नाले पारिवारिक सुख, शान्ति, र कल्याणको प्राप्ति हुन्छ।यद्यपि, धर्मशास्त्रीय मान्यता अनुसार हरितालिका व्रत महिला र पुरुष दुवैले गर्नुपर्ने हो, परम्परागत रूपमा यसलाई महिलाहरूले आफ्नो पतिको दीर्घायुको कामनाका लागि गर्ने गरेका छन्।
धर्मशास्त्रविद् प्रा. डा. रामचन्द्र गौतमका अनुसार, यो व्रत विधुर पुरुषले गर्नु नपर्ने, विवाहित महिलाले अटल सौभाग्य पाउने र अविवाहितले उपयुक्त जीवनसाथी प्राप्त गर्ने धार्मिक मान्यता रहेको छ। सत्ययुगमा पार्वतीले तपस्या गरेर महादेवलाई पतिका रूपमा प्राप्त गरेको पौराणिक कथा यस पर्वसँग जोडिएको छ।
व्रतको महत्त्व र विधि
धर्मशास्त्र अनुसार, व्रत बस्ने तरिका तीन किसिमका हुन्छन् – निराहार, जलाहार, र फलाहार। सक्नेहरूले निराहार व्रत बस्नुपर्ने भए पनि, नसक्नेहरूले जलाहार अथवा फलाहार गरेर पनि व्रत बस्न सक्छन्। विशेषगरी, स्वास्थ्यको ख्याल राख्दै आफ्नो क्षमताअनुसार व्रत बस्न सुझाव दिइएको छ।
पारिवारिक कल्याणका लागि महिलाहरू व्रत बस्ने भएकाले केही अवस्थामा पुरुषहरूले पनि व्रत बस्ने परम्परा रहेको छ। यसले तीजलाई विभेदकारी पर्वको रूपमा नहेर्नु पर्ने धर्मशास्त्रविद्हरू बताउँछन्।